9. อุปสมสูตร

ว่าด้วยผู้ถึงพร้อมด้วยอินทรีย์ 5

[890] ครั้งนั้นแล ภิกษุรูปหนึ่งเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคเจ้าถึงที่
ประทับ ถวายบังคมพระผู้มีพระภาคเจ้าแล้ว นั่ง ณ ที่ควรส่วนข้างหนึ่ง ครั้น
แล้วได้ทูลถามพระผู้มีพระภาคเจ้าว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ที่เรียกว่า ผู้ถึง
พร้อมด้วยอินทรีย์อื่น ๆ ดังนี้ ด้วยเหตุเพียงเท่าใดหนอ ภิกษุจึงชื่อว่าเป็นผู้
ถึงพร้อมด้วยอินทรีย์.
[891] พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า ดูก่อนภิกษุ ภิกษุในธรรมวินัยนี้
ย่อมเจริญสัทธินทรีย์ วิริยินทรีย์ สตินทรีย์ สมาธินทรีย์ ปัญญินทรีย์ อัน
ให้ความสงบ ให้ถึงความตรัสรู้ ดูก่อนภิกษุ ด้วยเหตุเพียงเท่านี้แล ภิกษุจึงจะ
ชื่อว่าเป็นผู้ถึงพร้อมด้วยอินทรีย์.
จบอุปสมสูตรที่ 9

อรรถกถาอุปสมสูตร

คำว่า ผู้ถึงพร้อมด้วยอินทรีย์ คือ ผู้มีอินทรีย์เต็มที่.
จบอรรถกถาอุปสมสูตรที่ 9

10. อาสวักขยสูตร

ผลของการปฏิบัติอินทรีย์ 5

[892] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อินทรีย์ 5 ประการนี้ 5 ประการเป็น
ไฉน คือ สัทธินทรีย์ ฯลฯ ปัญญินทรีย์ อินทรีย์ 5 ประการนี้แล.
[893] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เพราะได้เจริญ ได้กระทำให้มากซึ่ง
อินทรีย์ 5 ประการนี้ ภิกษุจึงกระทำให้แจ้งซึ่งเจโตวิมุตติ ปัญญาวิมุตติ อันหา
อาสวะมิได้ เพราะอาสวะทั้งหลายสิ้นไป ด้วยปัญญาอันยิ่งเองในปัจจุบัน เข้า
ถึงอยู่.
จบอาสวักขยสูตรที่ 10
จบมุทุตรวรรคที่ 2

อรรถกถาอาสวักขยสูตร

ตื้นทั้งนั้นแล. ใน 2 สูตรนี้ (สูตรที่ 9-10) พระ-
ผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงอินทรีย์เจือกัน.

รวมพระสูตรที่มีในวรรคนี้ คือ

1. ปฏิลาภสูตร 2. ปฐมสังขิตตสูตร 3. ทุติยสังขิตตสูตร 4. ตติย-
สังขิตตสูตร 5. ปฐมวิตถารสูตร 6. ทุติยวิตถารสูตร 7. ตติยวิตถารสูตร
8. ปฏิปันนสูตร 9. อุปสมสูตร 10. อาสวักขยสูตร และอรรถกถา